Fitre - Sadaka-i Fıtır

Fitre (Sadaka-i Fıtır) Nedir?

     Fitre diğer adıyla Sadaka-i fıtır, Ramazan ayının sonuna ulaşan ve asli ihtiyaçlarından başka en az nisap miktarı bir mala sahip olan her hür Müslüman için verilmesi vacip olan bir sadakadır. Buna yalnız fitre de denir ki sevabı ümit edilerek yaratılış sadakası manasına gelmektedir.

     Nisap miktarı mal: Kişinin asli ihtiyaçları dışında 200 dirhem gümüş veya 20 miskal (80.18 gr) altına ve yahut ta bunlara eşit mala sahip olmasını ifade etmektedir.

Fitreyi Kimler Verir?

     Fitre (Sadaka-i fıtır), nisap miktarı mala sahip olan her hür Müslüman kimse için vaciptir. Eğer çocuk veya deli kimse de olsa aynı şekildedir, velilerinin vermesi gerekir. Şayet velileri vermezse kendileri reşit olup büyüyünce veya deli kimse iyileştiği zaman her iki sınıfta fitre vermekle mükellef olur.

Fitre Kime Verilir, Kimlere Verilmez?

     Sadaka-i fıtır, fakirlere fitre niyetiyle temlik edilerek verilir. Niyet, fakire verme anında da yapılabilir öncesinde de yapılabilir. Fakat verilecek kimseye ‘bu benim fitremdir’ diye söylemeye gerek yoktur.

     Bir kimse fitresini bir fakire vereceği gibi birkaç fakire de verebilir. Aynı şekilde birçok kimse fitresini bir fakire verebilecekleri gibi başka başka kimselere de verebilirler.

     Kişi, fitresini birinci dereceden yakın akrabalarına veremez. Mesela bir kimse kendi fitresini fakir olan zevcesine veya babasına ve yahut ta oğluna veremez.

     Sadaka-i fıtır İmam-ı Yusuf ve İmam-ı Şafi’ye göre fakir olan zımmi olan kimseye verilmez. (Zımmi: İslam ülkesinde vatandaş olarak müslümanlarla beraber yaşayan başka din mensuplarına zimmi veya ehl-i zimme (ehlü’z-zimme) denir.) Çünkü fitrenin verilmesinden maksat; bayram gününde fakir Müslümanların ihtiyaçlarını gidererek onlarında bayrama kalpleri huzurlu bir şekilde ulaşmalarını temin etmektir. Ve bu vesileyle onları dilenmekten kurtararak onların ibadetle meşgul olmalarını sağlamaktır.

Fitre Miktarı Nedir?

     Fitre için buğday, arpa, üzüm ve hurma birer ölçü olmaktadır. Bunlardan maksat fakir bir kimsenin bir günlük ihtiyacını gidermektir. Günümüz şartlarında ise bir kişinin günlük gıda ihtiyacı hesaplanarak, fitre bedeli belirlenmektedir. Fitre bedeli malların değeri değiştiği için, yıllara göre farklılık gösterebilmektedir. 2025 fitre miktarı 15€ olarak belirlenmiştir.

     Fitre bedeli, bir kişinin doyabileceği en düşük miktardan hesaplanmaktadır. Fakat dileyen kimseler belirlenen fitre miktarının fazlasını da verebilmektedir. Zira kişinin kendi günlük ihtiyacını giderdiği miktardan verilmesi de güzel görülmüştür.